Çocuklara Seçenek Sunarken Nelere Dikkat Etmeliyiz? Çocukların Seçme Hakkı
Çocuklara seçme hakkı sunulması onların kişilik gelişimine katkı sağlamaktadır. Çocuklarınıza seçenek sunarak onlarla bir bağ kurmanız da mümkün olmaktadır. Onlara değer verdiğinizi göstermenin en kolay yolu çocuklarınıza sunduğunuz seçim imkanlarıdır. Çocuklarınıza seçenek sunarak onların karar verme mekanizmalarını güçlendirebilirsiniz.
Bu durum çocuklarınızda sorun çözme yeteneğini geliştirerek onlarda güç ve kontrol sağlama isteğini de tatmin etmektedir. Tüm çocuklar kendilerini ebeveynlerine kanıtlanmaktan büyük haz duyarlar. Çocuğunuzu mutlu etmenin yanı sıra onun gelişimine de katkı sağlamak istiyorsanız çocuğunuza farklı konularda seçenekler sunmalısınız. Ancak seçenek sunma sürecinde bazı hususlara dikkat etmek gerekmektedir.
Çocuklarınıza Seçme Hakkı Tanırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Çocuklarınıza seçenek sunarken onları fazla bunaltmamaya dikkat etmelisiniz. Kendisine herhangi bir konu hakkında seçim hakkı tanınan çocuklar kendilerini güvende hissederler. Çocuklarınıza seçim hakkı verirken onları bunaltmayacak ya da kendilerini zorda hissetmeyecek seçimler sunulmalısınız. Çok büyük kararlar alması beklenen çocukların seçme hakkı sırasında kendilerini baskı altında hissetmeleri mümkündür. Çocuklarınıza herhangi bir konu hakkında seçenek sunduğunuzda konunun çok geniş kapsamlı ve çok ciddi bir konu olmamasına dikkat etmelisiniz.
Çocuklarınıza Seçenek Sunarken İstikrarlı Davranın
Çocuklarınıza seçenek sunarken istikrarlı olmalısınız. Tek seferlik bir karar alma sürecinden ziyade belirli aralıklarla onları bu sürece dahil etmelisiniz. Çocukların öz güvenlerini kazanmaları için karar alma süreçlerinde belirli aralıklarla bulunmaları gerekmektedir. Karar alma sürecine tek seferlik dahil edilmeleri, çocuklarınızda kafa karışıklığına ve onların kendilerini değersiz hissetmelerine neden olabilmektedir.
Herhangi bir konu hakkında daha önceden bir sınır çizilmediyse sonraki süreçlerde çocuklarınız için çizildiğiniz sınırlar çocuklarınızın öz güvenini olumsuz anlamda etkileyecektir. Örneğin, sabah kahvaltısında daha önceki gün ne yemek istediğini sorduğunuz çocuğunuza iki gün sonra kahvaltı tercihini sormadığınızda, bu durum çocuğunuzda özgüven eksikliğine neden olabilmektedir.
Bazı Tercihleri Her Zaman İçin Çocuklarınıza Bırakın
Bazı konularda çocuklarınıza tanınan seçme hakkı devamlılığa sahip olmalıdır. Kitaplıktan bir kitap seçerken her zaman için çocuğunuzun tercihini uygulayabilirsiniz. Sinemada film seçiminde de çocuklarınızın seçimlerine ayak uydurabilirsiniz. Hafta sonu çocuklarınızla herhangi bir aktivite yapacaksınız, aktivitenin ne olacağının seçim hakkını da çocuklarınıza bırakabilirsiniz. Bu tarz seçim tercihleri çocukların gelişimlerine önemli katkılar sağlayacaktır. Çocukların seçimi bazı zamanlar sizi mutlu etmeyecek olsa da süreç, onların mutluluğu ve gelişimlerine olan katkısı nedeniyle göz ardı edilmemelidir.
Genel Sorunların Çözümünde Çocuklarınızdan Destek Alın
Çocuktan destek almak bazı durumlarda işlevsel sonuçlar sunabilmektedir. Evde yapılması gereken basit işler için çocuklarınıza görev tahtası oluşturabilirsiniz. Her görev tamamlandığında görev tahtasında yer alan işe tik atabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuza verdiğiniz görevi takip edebilir, takip sürecine çocuklarınızı da dahil edebilirsiniz.
Görev sorumluluğuna sahip olan çocukların sorumluluk bilinci gelişmektedir. Çocuklarınıza, kendi odalarının sürekli olarak temiz olmasının gerekli olduğunu anlatmalısınız. Ayrıca kendi odasının temizliğinden de kendisinin sorumlu olduğunu, odayı dağıtırsa yine kendisinin toplamak zorunda kalacağını ona güzel bir dille anlatmalısınız.
Çocuklarınıza Teşekkür Etmeyi İhmal Etmeyin
Seçme hakkı tanıdığınız çocuklarınıza doğru tercihler yaptıklarında teşekkür etmeyi ihmal etmemelisiniz. Ayrıca çocuklarınıza sunduğunuz seçenekler sonucunda çocuklarınızın ürettikleri yaratıcı fikirleri de takdir etmelisiniz. Bu durum çocuklarınızda yüksek bir motivasyon oluşturacaktır. Çocuklar takdir edilen eylemleri tekrarlama eğilimindedirler. Teşekkür etme davranışı, çocuklarınızın doğru bir şey yaptıkları konusunda onlara ilham verecektir. Bu nedenle çocuklarınızın her doğru tercihlerinde onlara teşekkür ederek bu seçimlerinden ne kadar memnun olduğunuzu dile getirmelisiniz.
Çocuklarınız Kendi Seçtikleri Görevleri Yerine Getirmezse Ne Yapmalısınız?
Çocuklarınız kendi tercihleri sonucunda belirlediği işleri gereği gibi yerine getirmeyebilir. Örneğin siz çocuğunuza odasını toplamasını söylediğinizde çocuğunuz bazı oyuncaklarını toplamış, ancak hepsini toplamamış olabilir. Böyle durumlarda ‘neden odanı doğru düzgün toplamadın?’ şeklinde sorular sormak yerine, verilen işin yapılan kısmı için ona teşekkür edin. Siz böyle davrandığınızda çocuğunuzun, işin eksik kalan kısmını da tamamladığına tanık olacaksınız.
Çocuklar kendi yapmak istedikleri işleri de gereği gibi yapmamış olabilir. Hiçbir zaman onları azarlayıcı ya da eleştirici bir dil kullanmamalısınız. Yapıcı konuşmalar her zaman için çocukların öz güvenine olumlu katkılar sağlamaktadır. Çocuklarınıza seçenek sunarken onların hevesini kırmamaya özen göstermelisiniz. Çocuklarınıza seçme hakkı tanımak onların kişiliklerinin gelişimine önemli katkılar sağlamaktadır.